Murale to nic innego jak obrazy malowane na ścianie. Niegdyś proste napisy i grafiki uznawane były za wandalizm, dziś zmieniają oblicze i są cenioną formą sztuki ulicznej znanej na całym świecie. Niektóre miasta wręcz z niej słyną. Podobnie jak Berlin czy Nowy Jork Polskę też zaczynają zdobić murale.
Jaka jest historia malowania murali?
Niektórzy sądzą, że projektowanie i malowanie murali zaczęto praktykować w XXI wieku, ale historia tej sztuki sięga daleko w przeszłość. Jej początków można upatrywać aż… w prehistorycznych rysunkach naskalnych. To udowadnia, że człowiek niemalże od początków istnienia czuł silną potrzebę opowiadania historii obrazem. W starożytności i średniowieczu murale wykorzystywano w obiektach sakralnych, gdzie przedstawiały losy bogów i świętych – większość ludzi nie potrafiła czytać, więc ich funkcją było przekazywanie wiedzy na temat wiary.
Kiedy murale zyskały popularność w Polsce? Było to na przełomie lat 70. i 80. XX wieku, wówczas wykorzystywano je w roli reklamy. Dopiero w latach 90. XX wieku dostrzeżono prawdziwy potencjał murali, które zaczęto traktować jak sztukę. Jak dzieła uliczne wpływają na miasto i jego mieszkańców?
Murale udowadniają, że reklama naścienna może być sposobem uatrakcyjnienia miejskiej przestrzeni
Malowanie murali – rewitalizacja przestrzeni miejskiej
Otoczenie, w tym architektura, ma ogromny wpływ na samopoczucie człowieka. Przebywanie wśród szarych, zaniedbanych, brzydkich budynków może wprawić w przygnębienie. Taką przestrzeń można jednak odmienić na lepsze, włączając do krajobrazu miejskiego murale.
Sztuka uliczna skutecznie ożywia otoczenie i uatrakcyjnia je. Czasem murale są sposobem na rewitalizację zniszczonych zabudowań, np. szarych i ponurych murów, mostów czy opuszczonych budynków. Wprowadzenie dzieł sztuki w takich miejscach sprawia, że otoczenie zyskuje oryginalny i nowoczesny charakter, a także staje się przestrzenią artystycznej inspiracji.
Ciekawą inicjatywą jest też mural ekologiczny, który nie tylko upiększa krajobraz miejski, ale również wpływa pozytywnie na środowisko – wszystko dzięki wykorzystaniu specjalnych farb o właściwościach oczyszczających powietrze.
Projektowanie i malowanie murali to wymagająca sztuka, ale efekt jest wart wysiłku
Malowanie murali – sposób na przyciągnięcie turystów
Efektowne murale przyciągają też wielu turystów. Niektórzy preferują nawet alternatywny sposób zwiedzania, podążając szlakiem sztuki ulicznej. Duże zainteresowanie wzbudzają dzieła powstałe z inicjatywy lokalnej, nawiązujące do historii regionu czy miejskich legend. W niektórych miastach dobrze znane są dzielnice murali przypominające galerie sztuki – tak jest np. w Berlinie. Odkrywanie unikalnych miejsc pozwala przybyszom poznać zupełnie inne oblicze metropolii.
Atrakcyjne turystycznie są również prace znanych artystów, które przyciągają wielbicieli ich twórczości. Dobrym tego przykładem może być Banksy, autor „Dziewczynki z balonikiem” – jego murale można znaleźć w różnych miejscach na całym świecie, gdzie turyści przybywają po pamiątkowe zdjęcia. W Polsce malowaniem murali pamiątkowych i reklamowych zajmuje się np. Good Looking Studio.
Malowanie murali – tworzenie miejsc pamięci
Od pewnego czasu naścienne obrazy wykorzystuje się też w celu upamiętnienia wydarzeń historycznych lub znanych postaci. Malowanie murali na zamówienie stało się popularną praktyką. Przykłady tego typu prac to np. dzieło powstałe w Szczecinie na pamiątkę strajków z 1988 roku czy wrocławski mural przedstawiający Adama Mickiewicza. Pamiątkowe, ręcznie namalowane na elewacji dzieło to oryginalny sposób na promocję miasta – odsłonięcie wielkoformatowych grafik wiąże się z pojawieniem informacji w prasie. Jednak tworzenie takich wyjątkowych miejsc ma jeszcze jedną zaletę – mieszkańcy mogą poczuć silniejszą więź z historią. Przestrzeń miejska, w której znajdą się murale, może wiele zyskać – nowoczesny charakter, zainteresowanie turystów i uznanie mieszkańców.
